خبر های روز ایران و جهان

در شرایطی که تنش‌ها میان بلوک شرق و غرب به اوج خود رسیده است، اجلاس بریکس که قرار است این هفته در شهر کازان روسیه برگزار شود، به نقطه تمرکز تحلیلگران و ناظران سیاسی تبدیل شده است. بسیاری بر این باورند که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، از این نشست برای نمایش قدرت و اتحاد جدید در برابر نظم جهانی به رهبری غرب استفاده می‌کند.

حضور ایران و کشورهای جدید در بریکس؛ اتحاد نوظهور شرق

ولادیمیر پوتین در این نشست میزبان رهبران برجسته‌ای از جمله شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین، نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، و مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران خواهد بود. حضور این شخصیت‌های سیاسی قدرتمند در کازان نشان از اهمیت بالای این نشست دارد و تحلیلگران معتقدند که این گردهمایی به‌نوعی صف‌آرایی در برابر غرب و به‌خصوص آمریکا محسوب می‌شود.

بریکس که در ابتدا شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی بود، امسال گسترش قابل توجهی یافته است. کشورهای مهمی مانند ایران، مصر، اتیوپی، امارات متحده عربی و عربستان سعودی در ژانویه به این بلوک پیوسته‌اند و کشورهایی مانند ترکیه، آذربایجان و مالزی نیز درخواست رسمی برای عضویت داده‌اند. این گسترش نشان می‌دهد که بریکس به عنوان یک اتحاد نوظهور اقتصادی و سیاسی، به سرعت در حال تبدیل شدن به یک ائتلاف جهانی در برابر نظم سنتی غربی است.

پوتین و نمایش قدرت تزار در کازان

به نوشته واشنگتن پست، روسیه این نشست را یک موفقیت بزرگ دیپلماتیک می‌داند. یوری اوشاکوف، دستیار سیاست خارجی پوتین، اعلام کرد که 36 کشور برای مشارکت در این اجلاس تاییدیه داده‌اند و بیش از 20 کشور در سطح بالای سیاسی در این نشست حضور خواهند داشت. این آمار نشان‌دهنده اهمیت بین‌المللی بریکس و تمایل کشورهای مختلف برای پیوستن به یک اتحاد جدید خارج از چارچوب سنتی غرب است.

چالش‌های بلوک شرق؛ شکاف‌های پنهان و آشکار

در حالی که حضور رهبران کشورهایی مانند چین، روسیه و ایران در این اجلاس به عنوان نمادی از اتحاد بلوک شرق دیده می‌شود، برخی از ناظران به شکاف‌های پنهان و آشکار میان اعضای این بلوک اشاره می‌کنند. چین و روسیه به عنوان دو قدرت بزرگ اقتصادی و نظامی در منطقه، به‌طور سنتی روابط نزدیکی با یکدیگر داشته‌اند، اما اختلافات اقتصادی و نگرانی‌های ژئوپلیتیک می‌تواند چالش‌های جدیدی برای این ائتلاف ایجاد کند.

با این وجود، بریکس همچنان به عنوان یک فرصت بزرگ برای کشورهایی که به دنبال تعدیل نظم جهانی هستند، دیده می‌شود. حضور کشورهایی مانند ایران و عربستان سعودی که در گذشته روابط تنشی با یکدیگر داشته‌اند، نشان از تغییرات مهم در سیاست خارجی منطقه‌ای و جهانی دارد.

نقش ایران در بریکس؛ فرصتی برای تقویت دیپلماسی منطقه‌ای

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، نیز در این اجلاس به نمایندگی از تهران حضور دارد و تحلیلگران جت بت بر این باورند که این حضور می‌تواند فرصتی برای ایران باشد تا روابط خود را با کشورهای عضو بریکس، به ویژه روسیه و چین، تقویت کند. ایران که در سال‌های اخیر تحت فشار شدید تحریم‌های بین‌المللی قرار گرفته است، از عضویت در بریکس به عنوان راهی برای گسترش روابط اقتصادی و سیاسی خود بهره‌برداری می‌کند.

تداوم جنگ در اوکراین و بی‌توجهی به حکم بازداشت بین‌المللی پوتین

یکی از موضوعات حساس این نشست، تداوم جنگ در اوکراین است. با وجود صدور حکم بازداشت بین‌المللی علیه پوتین به اتهام جنایت بین‌المللی، بسیاری از رهبران کشورهای بریکس این مسئله را نادیده گرفته‌اند و در نشست کازان حضور دارند. این حرکت نشان‌دهنده چالش‌هایی است که غرب با آن روبروست و نشان می‌دهد

امیر سرتیپ دوم سیاوش میهن‌دوست، مشاور عالی فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در بیاناتی به آمادگی کامل نیروهای مسلح کشور برای دفاع از مرزهای ایران اسلامی اشاره کرد و از قدرت و توانمندی ارتش در مقابله با هرگونه تهدید سخن گفت. او تأکید کرد که ارتش ایران، با قدرت و صلابت، در مسیر پیشرفت و به‌روز شدن از سایر نیروهای مسلح پیشی گرفته است.

ارتش انقلابی؛ پیشرو در دفاع و تهاجم

سیاوش میهن‌دوست با اشاره به تحولاتی که ارتش ایران از زمان انقلاب اسلامی تاکنون تجربه کرده است، اظهار داشت: «توانایی‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های دفاعی و همچنین عملیات‌های تهاجمی بسیار قابل توجه است. ارتش ایران امروز مجهز به پیشرفته‌ترین سلاح‌ها از جمله پهپادهای مدرن و موشک‌های هوشمند است که این تجهیزات نقش کلیدی در بازدارندگی و دفاع از مرزهای کشور دارند.»

وی افزود که بسیاری از این موشک‌ها و راکت‌ها به صورت هوشمند طراحی و ساخته شده‌اند، که نشان از پیشرفت‌های عظیم ایران در عرصه فناوری‌های نظامی دارد. این موضوع گامی مهم در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری و تقویت بنیه دفاعی کشور است.

نیروی دریایی؛ ساخت تجهیزات پیشرفته داخلی

مشاور عالی فرمانده نیروی زمینی ارتش در ادامه صحبت‌های خود به دستاوردهای نیروی دریایی اشاره کرد و گفت: «امروز نیروی دریایی ارتش ایران به مرحله‌ای از خودکفایی رسیده است که تمام تجهیزات مورد نیاز از جمله ناوشکن‌ها و سامانه‌های پیشرفته به‌صورت کامل در داخل کشور ساخته می‌شوند. این توانمندی با همکاری ارتش و وزارت دفاع حاصل شده و نیروی دریایی ما را به یکی از قدرتمندترین نیروهای نظامی منطقه تبدیل کرده است.»

نیروی هوایی؛ پرچم‌دار خودکفایی در تعمیرات و تجهیزات

میهن‌دوست با اشاره به دوران گذشته، یادآور شد: «زمانی خلبانان و نیروهای فنی ارتش اجازه نداشتند حتی یک پیچ هواپیما را باز کنند، اما امروز همه قطعات یدکی، موشک‌ها و تجهیزات پدافندی و آفندی توسط خود ارتش ایران طراحی و ساخته می‌شود. این موفقیت نه تنها ارتش ایران را به خودکفایی کامل در نیروی هوایی رسانده، بلکه تجهیزات ساخت ایران حتی از مشابه‌های خارجی پیشرفته‌تر هستند.»

او همچنین به پیشرفت‌های قابل توجه در هوانیروز اشاره کرد و گفت: «در گذشته، عملیات‌های بالگردی تنها محدود به روز بود، اما اکنون با تجهیزاتی که کاملاً توسط ارتش ساخته شده، بالگردهای ما قادر به انجام عملیات شبانه و شلیک‌های دقیق در تاریکی شب هستند. این دستاوردها نشان از پیشرفت چشمگیر ارتش در بخش‌های مختلف دارد.»

آمادگی 100 درصدی ارتش برای مقابله با تهدیدات دشمن

سیاوش میهن‌دوست در بخش دیگری از صحبت‌هایش تأکید کرد که ارتش ایران آماده مقابله جت بت با هرگونه تهاجم احتمالی است و دشمنان به خوبی آگاهند که در جنگ سخت و رو در رو نمی‌توانند با نیروهای مسلح ایران مقابله کنند. وی گفت: «اگر دشمن دست به چنین اشتباهی بزند، ارتش ایران با تمام توان و تجهیزات پیشرفته‌ای که در اختیار دارد، از مرزها و کیان ولایت و کشور دفاع خواهد کرد.»

دستاوردهای مثال‌زدنی؛ ارتشی قدرتمند و پیشرفته

امیر سرتیپ دوم میهن‌دوست در پایان سخنان خود به تحولات عظیم ارتش ایران در طول سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت: «دستاوردهای ارتش جمهوری اسلامی ایران، چه در حوزه زمینی، دریایی و هوایی، مثال‌زدنی است. ارتش ما امروز آمادگی 100 درصدی دارد و دشمنان به خوبی می‌دانند که هیچ جنگنده‌ای نمی‌تواند وارد مرزهای ایران شود.»

این اظهارات نشان‌دهنده اعتماد به نفس و آمادگی کامل ارتش ایران برای مقابله با هرگونه تهدید خارجی است، و بیانگر این حقیقت است که نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر توان داخلی و خودکفایی در تولید تجهیزات نظامی، به قدرتی بلامنازع در منطقه تبدیل شده‌اند.

در بحبوحه نگرانی‌های فزاینده از ناتوانی آمریکا در کاهش تنش‌ها در خاورمیانه، برخی از متحدان اصلی واشنگتن در منطقه خلیج فارس تصمیم گرفته‌اند سیاست خود را تغییر دهند و تعاملات خود با ایران را به طرز چشمگیری افزایش دهند. این چرخش استراتژیک کشورهای عربی، به ویژه در تلاش برای جلوگیری از یک جنگ گسترده منطقه‌ای و مهار درگیری‌های رو به افزایش، آشکارا به چشم می‌آید.

با وجود سفرهای پی‌درپی مقامات آمریکایی به منطقه، از جمله یازدهمین سفر آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، به خاورمیانه، به نظر می‌رسد کشورهای عربی دیگر به راه‌حل‌های واشنگتن برای کاهش تنش‌های منطقه‌ای چندان امیدوار نیستند. بلینکن تلاش داشت از فرصت حمله به یحیی سنوار، رهبر حماس، استفاده کند تا زمینه‌ای برای آتش‌بس در غزه فراهم کند. اما این تلاش‌ها به دلیل بی‌اعتنایی اسرائیل به درخواست‌های واشنگتن و ادامه جنگ‌هایش در غزه و لبنان، با ناکامی مواجه شده است.

در حالی که رژیم صهیونیستی مدعی است در حال آماده‌سازی پاسخی به شلیک صدها موشک از سوی تهران در اوایل اکتبر است، برخی از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به طور ضمنی سیگنال‌هایی از بی‌طرفی ارسال می‌کنند. این در حالی است که آن‌ها همواره با نفوذ منطقه‌ای ایران بدبین بوده‌اند و نگرانی‌های مشترکی با اسرائیل درباره حمایت تهران از گروه‌های غیردولتی داشته‌اند.

دیپلماسی فشرده ایران در منطقه

طی ماه‌های اخیر، ایران به شکل فعالانه‌ای تلاش کرده تا موضع کشورهای عربی را در قبال درگیری‌های خود با اسرائیل بسنجد. عباس عراقچی، دیپلمات ارشد ایرانی، در جریان یک کارزار دیپلماسی فشرده، با مقامات عالی‌رتبه عربستان سعودی، اردن، مصر، قطر، عمان و بحرین دیدار کرده است. این رایزنی‌ها نشان‌دهنده تحولی در روابط تهران با همسایگان عربی‌اش است.

در دیداری نادر، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در ریاض با عراقچی دیدار کرد. این دیدار که سومین ملاقات مقامات ارشد ایران و عربستان در یک ماه اخیر بود، نشان‌دهنده جت بت دو طرف برای تعاملات بیشتر است. عراقچی همچنین پس از دیدار با ولیعهد کویت، اعلام کرد که کشورهای عربی به ایران اطمینان داده‌اند که از خاک و حریم هوایی آن‌ها برای حمله به ایران استفاده نخواهد شد.

ترس از شعله‌ور شدن آتش جنگ منطقه‌ای

کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی، که از دهه‌ها پیش رقیب ایران بوده‌اند، اکنون به دنبال بی‌طرفی و کاهش تنش‌ها هستند. این کشورها با نگاهی به منافع اقتصادی و امنیتی خود، از ورود به یک جنگ تمام‌عیار منطقه‌ای هراس دارند. سینزیا بیانکو، عضو شورای روابط خارجی اروپا، می‌گوید که اولویت این کشورها این است که مستقیماً در هیچ درگیری عمده منطقه‌ای دخالت نکنند و خود را به رابط‌های مفیدی برای هر دو طرف تبدیل کنند.

اقدامات اخیر اسرائیل در غزه و لبنان، به‌رغم استقبال برخی کشورهای عربی خلیج فارس از تضعیف حزب‌الله و حماس، نگرانی‌های بیشتری را در مورد پیامدهای گسترده‌تر جنگ به وجود آورده است. کارشناسان معتقدند که اسرائیل با بی‌پروایی خود می‌تواند منطقه را به سمت یک بحران بزرگ سوق دهد که نتیجه آن تهدید منافع بلندمدت کشورهای عربی خواهد بود.

بدبینی به حمایت آمریکا و جست‌وجوی مسیرهای جدید

کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، که برای سال‌ها به حمایت نظامی و امنیتی آمریکا متکی بوده‌اند، اکنون نسبت به تمایل واشنگتن برای محافظت از آن‌ها تردید دارند. امارات متحده عربی و عربستان سعودی، به‌ویژه پس از تجربیات ناامیدکننده‌ای مانند خروج حوثی‌ها از لیست تروریستی آمریکا و عدم واکنش قاطع واشنگتن به حملات اخیر، به این نتیجه رسیده‌اند که باید مسیرهای دیپلماتیک جدیدی را برای تضمین امنیت و منافع خود در پیش بگیرند.

وزارت خارجه عربستان سعودی با انتشار بیانیه‌ای از تماس تلفنی مهم بین محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور، و محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق، خبر داد. در این گفت‌وگوی تلفنی، طرفین به بررسی آخرین تحولات منطقه و تلاش‌های مشترک برای جلوگیری از تشدید تنش‌ها و وخیم‌تر شدن اوضاع پرداختند. این دو رهبر بر لزوم حفظ امنیت منطقه و جلوگیری از پیامدهای ناگوار تنش‌های بیشتر تأکید کردند.

علاوه بر مسائل امنیتی، روابط دوجانبه نیز یکی از محورهای اصلی این رایزنی‌ها بود. بن سلمان و السودانی درباره تعمیق همکاری‌ها در حوزه‌های مختلف و دیگر موضوعات مورد توجه دو کشور نیز بحث و تبادل نظر کردند.

هم‌زمان، ریاض میزبان دیدار مهمی میان محمد بن سلمان و شاه عبدالله دوم، پادشاه اردن بود. این دیدار که در کاخ الیمامه انجام شد، به موضوعات حیاتی منطقه‌ای از جمله اوضاع بحرانی در نوار غزه و جنوب لبنان اختصاص داشت. هر دو رهبر بر ضرورت کاهش تنش‌ها و تلاش برای برقراری آتش‌بس فوری در این مناطق تأکید کردند.

با توجه به جنگ ویرانگر رژیم صهیونیستی علیه ساکنان نوار غزه که از 7 اکتبر 2023 (15 مهر 1402) آغاز شده، و تداوم حملات به جنوب لبنان، رهبران عربستان و اردن بر لزوم ایستادگی در کنار برادران فلسطینی و لبنانی و ارسال کمک‌های بشردوستانه تأکید کردند. بن سلمان و شاه عبدالله همچنین خواستار تشدید تلاش‌های بین‌المللی برای پایان دادن به این بحران انسانی و بازگرداندن ثبات به منطقه شدند.

در حالی که حملات رژیم صهیونیستی تاکنون منجر به شهادت هزاران زن و کودک فلسطینی و تخریب گسترده جت بت زیرساخت‌های غزه شده، این رژیم با وجود حمایت آمریکا، نتوانسته به اهداف خود در نابودی جنبش حماس و بازگرداندن اسیران صهیونیست دست یابد. حملات مکرر به جنوب لبنان نیز تاکنون هزاران قربانی در پی داشته و تنش‌ها در منطقه را به نقطه‌ای بحرانی رسانده است.

خبرگزاری مرکزی کره شمالی (KCNA) امروز چهارشنبه تصاویری را منتشر کرد که نشان می‌دهد کیم جونگ اون، رهبر این کشور، برای نخستین بار از پایگاه موشک‌های بالستیک قاره‌پیما بازدید کرده است. این اقدام، آن‌هم در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، به عنوان پیامی قاطع و هشدارآمیز به واشنگتن تعبیر شده است.

در جریان این بازدید تاریخی، کیم جونگ اون به ارتش دستور داد تا آمادگی کامل خود را برای رویارویی با هرگونه تهدید و درگیری احتمالی، در هر لحظه حفظ کنند. او تأکید کرد که ارتش باید برای زدن ضربه متقابل به دشمنان، بدون توجه به زمان یا مکان، کاملاً آماده باشد.

بلومبرگ این بازدید را هشداری مستقیم به آمریکا تلقی کرده است. تصویری جت بت که از کیم جونگ اون منتشر شده، او را در حال گفت‌وگو با مقامات نظامی کره شمالی، کنار موشک‌های بالستیک قاره‌پیما نشان می‌دهد؛ موشک‌هایی که توانایی حمل کلاهک‌های هسته‌ای و رسیدن به خاک آمریکا را دارند.

این نمایش قدرت نظامی در شرایطی انجام می‌شود که تنش‌های بین‌المللی درباره برنامه‌های هسته‌ای کره شمالی همچنان رو به افزایش است و پیامدهای احتمالی آن برای منطقه و جهان، نگرانی‌های زیادی را برانگیخته است.